C Programlama Dili Operatörler ve Kullanımları

Her programlama dilinde olduğu gibi C programlama dilinin temelleri de matematiksel işlemler ve karşılaştırmalara dayanmaktadır. Bu işlem ve karşılaştırmaları yapmak için kullandığımız terimlere ise operatör deriz, kendi başlarına herhangi bir ifade etmeyen bu operatörler birlikte kullanıldıkları değişkenler ile anlam ifade ederler. Örneğin “-“ operatörü bilgisayar için tek başına bir anlam ifade etmezken “5-3” bilgisayar için çıkarma işlemini ifade eder ve sonuç olarak 2’yi verir. Bu ve benzeri birçok işlemi, karşılaştırmayı yapmak için operatörler kullanılır, çoğu programlama dilinde operatörler farklılıklar gösterebileceği gibi genellikle birkaç istisna dışında aynıdırlar. Bu yazımızda ise sizlere C programla dilinde operatör çeşitlerinden ve kullanımlarından bahsedeceğiz.

Atama Operatörü

C programlama dilinde herhangi bir değişkene bir değer atamak için “=” operatörü kullanılır. Bir değişkene bir sabit atayabileceğiniz gibi başka bir değişkenin değerini bir değişken üzerine atayabilirsiniz.

#include <stdio.h>
int main(){
    int x,y;
    x=5;   // x değişkenine 5 değerini atıyor.
    y=x;   // y değişkenine x değişkenin değerini atıyor.
    return 0;
}

Aritmetik Operatörler

Gerçek hayatta yaptığımız basit matematiksel işlemleri bilgisayara aktarmak için kullandığımız operatörlerdir. X ve Y’yi bir değişken olarak kabul edersek kullanımları ve işlevleri şu şekildedir.

++ veya — operatörleri genellikle gelecek konularda anlatacağımız döngüler içerisinde sayaç değerlerini her turda bir defa arttırmak için kullanılırlar. “x++” ile “++x” arasında ki temel fark şudur; “x++” ifadesi kullanıldığında x değişkeni mevcut değeriyle işleme girer ve işlem bittikten sonra x değişkeninin değeri bir arttırılır, “++x” kullanıldığında ise önce ilk değişkenin değeri bir arttırılır daha sonra işleme girilir. Benzer kullanım — operatörü içinde geçerlidir.

#include <stdio.h>
int main(){
    int x,y;
    x=5;    // x değişkenine 5 değerini atıyor.
    y=10;   // y değişkenine 10 değerini atıyor.
    printf("%d",x++);  // Önce x değişkenini ekrana yazdırıp sonra değerini bir arttıyor.
    printf("%d",++y);  // Önce y değişkeninin değerini bir attırıp sonra ekrana yazdırıyor.
    return 0;
}

Programın çıktısı şu şekildedir.

5
11

Aritmetik Atama Operatörleri

C programlama dilinde bulunan büyük kolaylıklardan birisi de aritmetik atama operatörlerinin sağladıkları faydalardır. Atama operatörü ile aritmetik operatörlerin işlevlerinin bir arada kullanıldığı bu operatörler kod yazarken bizlere büyük kolaylık sağlamakta.

#include <stdio.h>
int main(){
    int a,b,x,y,z;
    a=22;
    b=15;
    x=5;    
    y=10; 
    z=2;  
    a+=b; // a ile b değişkenini toplayıp sonucu a değişkenine atıyor.
    b-=x; // b değişkeninden x değişkenini çıkarıp sonucu b'ye atıyor.
    x*=y; // x ve y değişkenlerini çarpıp sonucu x değişkenine atıyor.
    y/=z; // y değişkenini z değişlenine bölüp sonucu y'ye atıyor.
    printf("%d - %d - %d - %d",a,b,x,y);  
    return 0;
}

Bu işlemlerin sonucu sırasıyla aşağıdaki gibidir. 

37 - 10 - 50 - 5

Karşılaştırma Operatörleri

Bu operatörleri genellikle bir sonra ki derste göreceğimiz if yapıları veya döngüler de kullanacağınız, temel amaç verilen iki değişken veya değişken grubunu belirtilen şarta göre karşılaştırmak. Bu karşılaştırmalar ayrı türde ki değişkenler arasında olmalıdır.

Yapılan karşılaştırmalar doğruysa “1” yanlışsa “0” sonucunu döndürür. Örnek kodlama aşağıdaki gibidir.

#include <stdio.h>
int main(){
    int a=10,b=11,c=9,d=11,e=9; 
    printf("%d %d %d %d %d %d", a<b, a>b, a>c, b==d, c!=e, c<=e);  
    return 0;
}

Sonuçlar aşağıda ki gibi ekrana yansıyacaktır.

1 0 1 1 0 1

Mantıksal Operatörler